پیش از این، هیأت ترکمنی با «زیاد علی فاضل»، وزیر برق عراق دیدار و موضوع صادرات گاز طبیعی ترکمنستان به عراق را بررسی کردند.
طرف عراقی طی این مذاکرات برای دریافت گاز ترکمنستان بر اساس قراردادهای سوآپ گازی بلندمدت حداقل ۵ ساله، ابراز علاقه کرد. در پایان مذاکرات، دو طرف یادداشت تفاهمی بین شرکت دولتی «ترکمن‌گاز» و وزارت برق عراق امضا کردند.
رامین نوربخش کارشناس انرژی با اشاره به اینکه ترکمنستان باید از طریق خط لوله ایران به عراق گاز خود را ارسال کند گفت: واردات گاز عراق از ترکمنستان به معنای آن است که قرار است این میزان گاز از طریق خطوط لوله گاز ایران به عراق صادر شود و قرار نیست عراق گاز ترکمنستان را با خط لوله جدا گانه‌ای وارد کند.
به گفته این کارشناس انرژی ترکمنستان از شمال کشور با زیر ساخت‌هایی که دارد گاز را به ایران می‌دهد و ایران با خطوط لوله موجود و یا احداث خطوط لوله جدید گاز را از ترکمنستان دریافت و به عراق منتقل کند.
نوربخش ادامه داد: سوآپ گاز سایر کشورها بازاریابی برای کشور صادرکننده است و امتیازی برای کشور صادر کننده به شمار می‌آید. به همین دلیل اگر به چنین قراردادی وارد می‌شویم باید به صورت ترکیبی باشد؛ یعنی اگر قرار است ترکمنستان ۱۰ میلیارد مترمکعب سوآپ کند باید به گونه‌ای باشد که ۱۰ میلیارد مترمکعب فروش به ما داشته باشد و راهبرد ایران باید خرید و فروش گاز را در نظر بگیرد؛ نه آنکه تنها سوآپ گاز انجام دهد.
به گفته این کارشناس انرژی اختصاص بخشی از واردات به سوآپ، قراردادها را برای کشور مقابل جذاب می‌کند و صرفاً سوآپ برای ایران مطلوبیت ندارد.
نوربخش اضافه کرد: عقد این قرارداد مطلوب است اما باید در نظر گرفت که در ازای امتیازی که می‌دهیم امتیازی نیز دریافت کنیم یا خیر؛ زیرا زمانی که سوآپ اتفاق می‌افتد وابستگی به کشور صادر کننده مزیت دارد و اهمیت آن برای ایران از آن جهت است که علاوه بر مباحث امنیتی حق ترانزیتی دریافت می‌کند و فشار گاز هم کمی افزایش پیدا می‌کند.
وی در خاتمه یاد آور شد: قراداد سوآپ گاز ترکمنستان به عراق در مجموع مثبت است و ما را متضرر نمی‌کند اما با چنین امتیازی به طرف مقابل باید امتیازی در ازای آن دریافت کنیم به عبارتی ما به ازای سوآپ گاز باید واردات هم داشته باشیم زیرا سوآپ اختیارش دست ما نیست که هر زمان خواستیم صادرات داشته یا نداشته باشیم.
نکته مهم در انجام عملیات سوآپ گاز این است که در صورت اجرایی شد این طرح حق سوآپ در نظر گرفته شده برای ایران چه میزان است.
