دوشنبه, ۲۷ بهمن ۱۳۹۹
۱۳:۴۸
۱۰۳
طبقه بندی:
اقتصاد کلان
به گزارش پایگاه خبری توسعه تعاون به نقل از خبرگزاری ایرنا، «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری در روز ۲۲ بهمن ماه امسال، نشان از آن داشت که برخلاف برخی ادعاها، روحانی نه تنها از مشکلات معیشتی مردم باخبر است، که از آنان طلب عفو نیز می‌کند. این سخنرانی نشان داد که رئیس دولت اعتدال، با اشراف کامل به مشکلات موجود، بر این امر واقف است که مشکلات اقتصادی فعلی، راه‌حل‌هایی دارند و باید برای حل این مشکلات، گام‌هایی اساسی برداشت. اما این مشکلات چیستند و در مقایسه به دوره‌های روسای جمهوری قبلی، تا چه اندازه عملکرد دولت قابل انتقاد است؟
برکسی پوشیده نیست که سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸، دوره پر رونقی برای اقتصاد ایران بود. درآمدهای سرشار نفتی و نفت ۱۰۰ دلاری، همراه با همکاری گسترده شرکای خارجی در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور، توامان با سرمایه‌گذاری خارجی قابل توجه در کشور، رونق اقتصادی قابل قبولی را برای عموم جامعه به همراه آورده بود. در آن زمان دولت وقت، بودجه‌های کافی برای پیشبرد طرح‌های اساسی عمرانی را در اختیار داشت و در عین حال شرایط بین‌المللی ایران نیز مناسب بود. به ویژه تلاش‌های دولت‌های قبلی از سال ۱۳۶۸ تا سال ۱۳۸۴، باب ارتباط با شرکای خارجی را باز کرده بود و بسیاری از کشورها ضمن برقراری روابط سیاسی جدی با ایران، حاضر به سرمایه‌گذاری در اقتصاد کشور شدند.
اما در همان زمان، جناحی که امروز تندترین انتقادات را به دولت وارد می‌کند و از هیچ فرصتی برای زدن کنایه یا توهین به روحانی نمی‌گذرد، با در اختیار داشتن کامل مجلس، دولت و شوراهای شهر و با اشتباهات متعدد سیاسی و اقتصادی، شرایطی دشوار را برای کشور رقم زد. آغاز طرح‌های تورم‌زا در کشور، بدون پیش‌بینی تبعات آن‌ها، اشتباهات متعدد در سیاست خارجی و افزایش تنش مهار نشده با کشورهای دیگر، حاصلی جز افزایش تورم و بسته شدن درب‌های جهان به روی ایران نداشت. این سیاست‌ها از سال ۱۳۸۸ تا سال ۱۳۹۲، به مراتب بدتر از گذشته ادامه پیدا کردند تا کار به جایی برسد که با تصویب قطعانامه‌های پیاپی، افزایش لجام گسیخته قیمت ارز و سکه و تغییر مداوم اعضای کابینه و ایجاد اختلافات شدید میان قوه مجریه و مقننه، کشور دچار مشکلاتی اساسی شود.
پس از پیروزی روحانی در انتخابات ۱۳۹۲، بحران تا حد زیادی فروکش کرد. قیمت ارز و سکه کاهش پیدا کرد و دولت به سرعت توانست درب‌های بسته دیپلماسی را با درایتی بی‌نظیر باز کند. تورم از ۴۰ درصد به حدود ۱۰ درصد کاهش یافت و ایران توانست با برجام دوباره به رشد اقتصادی قابل توجهی دست پیدا کند. کشور آرام شد و امیدها به آینده کشور افزایش پیدا کرد. در همین دوران بود که دولت توانست با موفقیت هرچه تمامتر، آب را به دریاچه ارومیه بازگرداند و دریاچه‌ای را که خطر خشک شدن همیشگی، هر لحظه آن را تهدید می‌کرد، جان گرفت. طرح بزرگ تحول نظام بهداشتی کشور نیز در همین دوران صورت پذیرفت و با ورود بیمه سلامت به نظام بهداشتی و درمانی، آرزوی هزاران نفر برای دسترسی به یک بیمه ارزان و قابل قبول برآورده شد. توسعه جدی ناوگان هوایی و ریلی کشور، افتتاح صدها طرح عمرانی و جاده‌ای که سال‌ها در انتظار افتتاح بودند، پیشرفت روزافزون صنایع فضایی و هسته‌ای و انعقاد قراردادهای ارزشمند توسعه‌ای از جمله اقداماتی بودند که در سایه تلاش‌های شبانه روزی دولت در چهارساله اول صورت پذیرفت.
به رغم تمامی این اقدامات اما حضور «دونالد ترامپ» بر مسند ریاست‌جمهوری ایالات متحده و برهم خوردن قواعد دیپلماتیک در جهان، نه تنها ایران که کل جهان دچار مشکلاتی جدی شد. ترامپ بدون توجه به اجماع جهانی، تمام تلاش خود را برای برهم زدن توافق هسته‌ای به کار بست. از هیچ فشاری بر نظام جمهوری اسلامی ایران فروگذار نکرد و در نهایت برخلاف تمامی قواعد و قوانین بین‌المللی فرمانده سپاه قدس سردار شهید «قاسم سلیمانی» را به شهادت رساند تا مشخص شود که ترامپ برای نمایش عداوت با نظام جمهوری اسلامی ایران، حاضر است به هر کاری دست بزند. این فشارها با سیل بی‌سابقه در چند استان کشور و زلزله‌های سهمگین در استان کرمانشاه، بازهم موجب خسارات و هزینه‌های سنگین اقتصادی شد که بار این هزینه‌ها را دولت باید به دوش می‌کشید.
در عین حال در یکسال گذشته، ورود ویروس کرونا به کشور نیز باعث افزایش فشارهای اقتصادی و بروز مشکلات فراوان برای کشور شده است. در سخت‌ترین شرایط اقتصادی ممکن، دولت ناچار شد تا میلیاردها ریال از بودجه کشور را صرف مقابله با ویروسی کند که نظام اقتصادی تمامی کشورهای جهان را به چالش کشیده است و تبدیل به یکی از جدی‌ترین بحران‌های اقتصادی و بهداشتی دوران معاصر شده است. با این حال دولت در حال بکار بستن تمامی توان خود برای کاهش فشارهای اقتصادی بر طبقات پایین جامعه است. افزایش یارانه خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی، ارائه بسته‌های معیشتی متنوع، افزایش حقوق کارگران و کارمندان، برقراری ممنوعیت‌های متعدد برای افزایش نرخ اجاره‌بها و مانند آن، از جمله اقدامات اساسی دولت برای حمایت از قشر آسیب‌پذیر جامعه است و تلاش‌های دولت برای حمایت از این اقشار همچنان ادامه دارد.
با این حال به نظر می‌رسد گروهی به دلایلی جناحی و سیاسی، حاضر نیستند واقعیت‌های کشور را مورد توجه قرار دهند و از هر فرصتی برای حمله و توهین به رئیس‌جمهوری استفاده می‌کنند. کسانی که زمانی تمام قد برای حمایت از اشتباهات جدی در عرصه دیپلماسی و سیاسی ایستادند، اکنون بدون توجه به شرایط دولت و فشارها و مشکلات موجود، تنها به دنبال پیروزی در انتخابات پیش‌رو هستند و به خوبی می‌دانند برای دستیابی به آن چه که آن‌ها پیروزی می‌دانند، باید به دولت حمله کرد و با تحریف واقعیت‌ها، تلاش‌های دولت را نادیده گرفت.
در نهایت اما دولت نشان داده است که بدون توجه به تمامی مسائل و مشکلات، تنها به دنبال حل معضلات پیش‌روی شهروندان است. دولت روحانی نشان داد که برای رای دهندگان از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد و اگر نیازی به عذرخواهی از مردم باشد، آن را بی‌منت انجام خواهد داد، اما مشکلات روی میز کشور را هرگز نباید نادیده گرفت. مشکلاتی که جز با همدلی و همراهی تمامی جناح‌های سیاسی، قابل حل و فصل نیستند.
