پایان قیمت‌گذاری دستوری؛ پیام برق سبز

به گزارش پایگاه خبری توسعه تعاون به نقل از اکو ایران، محمدامین زنگنه بیان کرد: گواهی‌های تجدیدپذیر هم برای نیروگاه‌دار توجیه اقتصادی دارد و هم برای بازار. به این ترتیب که در دوران پیک مصرف تقاضا برای برق سبز بالا می‌رود و صنایعی که ملزم به خرید برق از این تالار هستند باید برق را با قیمت بالاتری خریداری کنند، بنا بر این آنان می‌توانند در شرایط غیرپیک گواهی بخرند و در دوران پیک، مصرف کنند. هم‌چنین این گواهی‌ها را هم می‌شود به خرید تبدیل کرد و هم می‌توان به توانیر تحویل داد و رفع تعهد کرد.

او با بیان این‌ که انتشار گواهی‌های برق تجدیدپذیر موجب ورود بازیگران جدیدی به نام خرده‌فروش‌ها در بازار برق می‌شود، تشریح کرد: خرده‌فروش‌ها در زمان ارزانی میزان خرید را بالا می‌برند و در دوران گرانی میزان عرضه را افزایش می‌دهند، این فرایند در بلندمدت موجب تعادل بازار می‌شوند.

به گفته دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران یکی دیگر از مزیت‌های مهم این گواهی‌ها این است که می‌توان از آن‌ها به‌عنوان ابزار تامین مالی استفاده کرد. او در این زمینه ابراز داشت: در رایزنی‌هایی که با بورس انرژی ایران صورت گرفته‌است، بناست که امکان پیش‌فروش نیز برای این اوراق وجود داشته‌باشد و بر این اساس می‌تواند برای تامین مالی احداث نیروگاه‌های کوچک ابزار مناسبی باشد.

زنگنه درباره چرایی عرضه برق تجدیدپذیر در بورس انرژی ایران توضیح داد: آقای دکتر محرابیان نظر مثبتی نسبت به قراردادهای خرید تضمینی نداشتند و همواره به‌دنبال جایگزین بودند. یکی از نخستین‌ راهکارها عرضه برق در بورس بود. معامله برق در بورس با کشف قیمت‌های واقعی موجب ورود سرمایه‌گذاران جدید به این حوزه می‌شود و در ادامه آن تجدیدپذیرها توسعه می‌یابند. هم‌چنین با ابزارهای متنوعی که در بورس وجود دارد، از جنبه‌ی تامین مالی نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.

او در پاسخ به تضامین قانونی استفاده صنایع از انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: تاریخچه فروش انرژی‌های تجدیدپذیر به مصوبه‌ای از هیئت‌وزیران در سال ۱۳۹۹ برمی‌گردد، طبق این مصوبه صنایع بالای پنج مگاوات باید برق خود را از بورس تامین کنند. در این مصوبه قید شده‌بود که پس از دوسال نیز صنایع بالای یک‌مگاوات هم مشمول این طرح می‌شوند. در این راستا هم‌چنین وزارت نیرو از سال گذشته مصوبه‌ای تدوین کرد که صنایع بالای یک‌مگاوات برق خود را از بورس تامین کنند.

دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران با اشاره به این که سوخت نیروگاه‌های حرارتی در ایران رایگان است، بیان کرد: بنابراین تصمیم بر این شد که تابلویی برای این موضوع در بورس انرژی ایران راه‌اندازی شود.

زنگنه در پاسخ به این پرسش که در چه‌ صورتی صنایع مایل به خرید برق از تابلو تجدیدپذیرها می‌شوند؟ توضیح داد: در تابستان و در زمان‌هایی که برنامه‌های مدیریت بار از سوی وزارت نیرو وجود دارد، گفته می‌شود کسانی که از تالار برق سبز خریداری کنند مشمول برنامه‌های مدیریت بار نخواهندشد و قطعی برق نخواهند داشت. به دلیل همین امتیاز بسیاری از صنایع در دوران پیک مصرف برق خود را از این تابلو تامین می‌کنند.

او درباره این مسئله که در دوران غیرپیک چه چیز صنایع را به تامین برق خود از صنایع تجدیدپذیر ترغیب می‌کند، نیز گفت: طبق قانون ماده ۱۶ جهش تولید دانش‌بنیان صنایع بالای یک مگاوات از سال ۱۴۰۲ موظف‌اند یک‌درصد از برق مصرفی خود را از تجدیدپذیرها تامین کنند و این مقدار در پایان سال به پنج درصد می‌رسد. شیوه تامین از تجدیدپذیرها یا خرید از تابلو برق سبز بورس و یا تاسیس نیروگاه است و اگر هیچ‌کدام از این اتفاق‌ها نیفتد، آن درصد برقی که مشمول می‌شود، با تعرفه تجدیدپذیر محاسبه می‌شود و این دلیلی است خرید از این تابلو را توجیه‌پذیر می‌کند.

مشوق‌های تالار برق سبز

دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران افزود: نکاتی مانند خرید برق رمزارزها از این تابلو و یا مصوبه‌ هیئت‌وزیران که طبق آن ساختمان‌های دولتی نیز موظف‌اند ۲۰درصد از برق خود را تجدی‌پذیرها تامین کنند از دیگر مشوق‌هایی است که تمایل به خرید از تابلو برق سبز را افزایش می‌دهد.

زنگنه راجع ‌به روند قیمتی تالار برق سبز تشریح کرد: تاریخ افتتاح تابلو برق سبز خردادماه بود و با فروش برق پیک مصادف شد. در نخستین روز یک‌هزار و ۹۹۵ تومان قیمت خورد و به‌تدریج به قیمت سه‌هزار و ۷۰۰ تومان و بالاتر رسید. انگیزه صنایع خریدار جلوگیری از خاموشی بود و تابلو برق سبز سیگنالی می‌داد که قیمت برق پیک برای صنایع چه‌قدر می‌ارزد. اما طبیعتا بعد از گذراندن زمان پیک، قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند چون برنامه‌های قطعی و مدیریت بار کاهش پیدا می‌کند.

او ادامه داد: به‌تازگی به‌دلیل افزایش عرضه‌ها و کاهش تقاضا، قیمت‌ها کاهش پیدا کرده و نرخ درصد مشمول به دو هزار و ۸۰۰ تومان رسیده‌است. این‌رقم ناخودآگاه سقف قیمتی برای صنایع می‌گذارد که در زمان‌های غیرپیک با قیمتی بالاتر از دو هزار و ۸۰۰ خرید نکنند. طبیعتا چون ۳۰ روز زودتر هم خریداری می‌کند، می‌توانند یا از تابلو برق حرارتی خرید کنند و یا از تابلو برق سبز با قیمت‌های پایین‌تر. پیش‌بینی ما این است که قیمت به حدود ۲ هزار و ۲۰۰ تومان نیز برسد.

انحصار صادرات توانیر برداشته شود

دبیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران تاکید کرد: واضح‌ترین پیام استقبال خریداران از برق سبز این بود که قیمت‌گذاری دستوری دیگر پاسخ‌گو نیست و خریدار حاضر است حتی با قیمت بالاتری برق را خریداری کند و برق قطع نشود.

زنگنه در پایان با بیان این‌که بورس ابزاری برای کشف قیمت و مبادلات مستقیم بین تولیدکننده و مصرف‌کننده است و هم در بعضی موارد می‌تواند به تامین مالی کمک کند، گفت: در دوران غیرپیک حجم تقاضای صنایع برای عدم خاموشی کاهش می‌یابد و باید محرکاتی برای سمت تقاضا وجود داشته‌باشد. در ایران، ما چهار ما دوران پیک داریم و هشت ماه دوران غیرپیک و به عقیده من راهکار صادرات برق تجدیدپذیر می‌تواند نجات‌بخش دوران غیرپیک باشد. اگر انحصار صادرات برداشته‌شود، در چهار ماه نخست به دلیل تقاضای صنایع و در هشت ماه دیگر به دلیل تقاضای صادرات برق این تابلو فروش می‌رود و قیمت برق این تابلو در تمام ماه‌های سال تا حد قابل‌قبولی بالا می‌ماند. راه دیگر نیز تامین برق رمزارزها از طریق تجدیدپذیرهاست که می‌تواند تقاضای هشت‌ماه غیرپیک را تامین کند. در این صورت در بلندمدت می‌توان افق روشنی را برای تابلوی برق سبز به‌طور خاص و صنایع تجدیدپذیر به‌طور عام دید.