رقابت بانک‌ها بر سر فین‌تک‌ها

به گزارش پایگاه خبری توسعه تعاون ،پنل تحول دیجیتال و نگرش اکوسیستمی با حضور حمید بنائیان معاون فناوری اطلاعات بانک آینده، علی حکیم جوادی مدیرعامل هلدینگ فناوری اطلاعات صاد، مرتضی ترک تبریزی نایب‌رئیس هلدینگ بانک تجارت، عباس معمار نژاد عضو هیئت‌علمی دانشگاه و مدیریت علی عبدالهی مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک برگزار شد.

تحول دیجیتال و موانع گسترش آن و مسیری که تاکنون در ایران سپری کرده از محورهای اصلی این پنل تخصصی بود.

رقابت بانک‌ها بر سر فین‌تک‌ها
به گفته علی حکیم جوادی مدیرعامل هلدینگ فناوری صاد، تأثیر تحول دیجیتال بر هیچ‌کس پوشیده نیست و آثار مثبتش در صنایع غیرقابل‌انکار است. این روزها حتی تمام حوزه‌ها برای ازدست‌نرفتن دنیای رقابت تحول دیجیتال را پیش گرفته‌اند حتی صنعت کشاورزی برای بقا به این سمت حرکت کرده است. او تأکید کرد که تحول دیجیتال به صنعت بانکداری خلاصه نمی‌شود.

حکیم جوادی درباره تحول دیجیتال و صنعت بانکداری گفت: «کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمد از محورهای اصلی تحول دیجیتال است. تحول دیجیتال امری دستوری نیست و به فرهنگ‌سازی و تغییرات ساختاری نیاز دارد. در سال‌های نه‌چندان دور فین‌تک‌ها نقش زیادی در اکوسیستم نداشتند؛ اما به‌مرور مدیران بانک‌ها دریافتند که تغییراتی در جریان است و بانک‌ها به این نتیجه رسیدند که بقا بدون آنها ممکن نیست و امروز این روند به جایی رسیده که بانک‌ها برای جذب فین‌تک‌ها با هم رقابت می‌کنند. در این جریان مدیری موفق است که با هزینه کمتر بخواهد منابع بیشتری جذب کند. البته باید در نظر داشت که عمر مدیریتی در ایران کوتاه است، مدیران در این بازه کوتاه ریسک نمی‌کنند. این مانع بزرکی برای تحقق تحول دیجیتال محسوب می‌شود.» به گفته او، تحول دیجیتال هزینه دارد؛ اما به‌نوعی سرمایه‌گذاری است.

او تصریح کرد هم تحولات ایران در رأس، اتفاق می‌افتد و هرتیم جدید اقدامات تیم قبلی را رد می‌کند و اینجا مفهوم تحول دیجیتال است که در جای خود ساکن باقی می‌ماند. متخصص‌ترین افراد در سازمان‌ها بیشترین بهترین افراد مقاومت در برابر تغییر را دارند و‌ به دلیل تحول دیجیتال نمی‌توانیم آنها را کنار بگذاریم. گرچه در آینده‌ای نزدیک دیگر بانکی به حالت کنونی وجود نخواهد داشت و کسب‌وکارهای بانک‌های موجود شکل‌های جدید و متفاوتی خواهد گرفت.

تحول دیجیتال و ضرورت حمایت‌ نهادهای بالادستی
در ادامه مرتضی ترک تبریزی نایب‌رئیس هیئت‌مدیره بانک تجارت بیان کرد از سال ۱۳۹۶ که موضوع تحول دیجیتال مطرح شد؛ فراز و نشیب‌هایی وجود داشت. او توضیح داد: «بانکداری دیجیتال از چندپایه تشکیل شده و فین‌تک، دیتا و تجربه مشتری مهم‌ترین‌هایش هستند. در تمام بانک‌های کشور حداقل خلا یکی از این موارد وجود دارد و برای همین نمی‌توانیم آن‌ها را مجموعه‌ای نوآورانه و بر اساس تحول دیجیتال بدانیم.»

او در خصوص علل این موضوع تصریح کرد: «بانک‌های کشور به شدت رگوله شده هستند؛ نهادهای بالادستی به بانک‌ها اجازه همکاری با مجموعه‌های نوآور را نمی‌دهند و در عوض فقط به تنظیم‌گری موضوعات متفاوت مانند دارایی‌ها، بدهی‌ها کارمزد و محدودیت در پرداخت توجه دارند.»

او صراحتاً عنوان کرد که بانک‌های ایران سنتی هستند و بدنه خسته‌ای دارند و توانشان به همین خدمات محدود است خدمات سرویس‌های اپلیکیشن بانکی هم از شرکت‌های دیگر گرفته می‌شود.

در ادامه ترک تبریزی با اشاره به اهمیت ریسک‌پذیری عنوان کرد: «چرا باید به بهانه جلوگیری از کلاهبرداری برای همه تراکنش‌ها رمز دوم استفاده کنیم درحالی‌که بارها احراز هویت هم شده‌ایم.»

بر اساس گفته‌های او، بانک تجارت در مسیر تحول دیجیتال تعداد قابل‌توجهی از شعب خود را کاهش داده و تمام تراکنش‌های را باهوش مصنوعی کنترل می‌کند. این بانک در مسیری است که مشتری برای دریافت هیچ خدمتی نیازمند مراجعه به شعب نباشد. او در توضیح بیشتر این موضوع گفت: «بانک تجارت تمام خدمات تسهیلات خرد خود را به اپلیکیشن باجت منتقل کرده است، صدور سفته و برات به‌صورت الکترونیکی هم در دستور کار قرار دارد.» او خاطرنشان کرد که فرایند حذف شعب به در صورت عدم همکاری نهادهای بالادستی به‌کندی پیش خواهد رفت.

لندتک‌ها؛ دریچه درخواست‌های مشتریان
حمید بنائیان معاون فناوری اطلاعات بانک آینده نیز معتقد است تا زمانی که شاخص ارزیابی عملکرد یک رئیس شعبه به مستندات و برگه‌ها خلاصه شود؛ تحول دیجیتال در شبکه بانکی نهادینه نخواهد شد. امروز دغدغه رئیس شعبه ارائه خدمات دیجیتال نیست؛ چون برایش تعداد مدارک مراجعه‌کنندگان بانک اهمیت دارد. تحول دیجیتال نیازمند بازنگری در صورت‌حساب‌های مالی بانک‌ها و روش‌های درآمدی کارکنان بانک است.

او در ادامه توضیح داد که تحول دیجیتال در نظام بانکی کشور با امضای دیجیتال تا حدودی معنا گرفته و در بحث سفته چک و برات هویت دار شده است.

بانک آینده ۳۰ هزار فقره تسهیلات خرد تمام دیجیتال پرداخت کرده بر اساس گفته‌های بنائیان، این رقم هرچند در پرتفوی کشور این رقم اندکی است؛ اما تمایل مردم به خدمات دیجیتالی را نشان می‌دهد. برای گسترش و افزایش ضریب نفوذ تسهیلات خرد آنلاین می‌توانیم از لندک‌تک‌ها کمک بگیریم. او معتقد است با وجود لندتک‌ها مشتری دریچه‌ای برای بیان خواسته‌های خود دارد و حق انتخاب پیدا می‌کنند.

کاهش شعب به معنای تغییر وظیفه
عباس معمار نژاد عضو هیئت‌علمی دانشگاه نیز در این پنل عنوان کرد که برای پیاده سازی تحول دیجیتال باید ابتدا تصمیم گرفت که چه چیزی باید تغییر کند، تغییر چگونه اتفاق بیفتد، آیا تغییر ساختار و نیروی انسانی ضروری است یا خیر. مشکل این است که در ایران تمام تمرکزمان بر فناوری است و توجه به فرهنگ سازمانی را فراموش کرده‌ایم. در حوزه استراتژی رهبری و فناوری ارتباط فناوری با مشکلات عدیده روبرو هستیم برای همین اقدامات و سرمایه‌گذاری علی‌رغم سرسام آورد بودنشان بی‌ثمر خواهد بود.

او با اشاره به اهمیت استراتژی‌های بانک نیز گفت: «بانک دائماً درباره تحول دیجیتال شعار می‌دهند و از سویی دیگر به دنبال افزایش شعب خود هستند.» او خاطرنشان کرد کاهش شعب به معنی تغییر وظیفه است نه حدف آنها؛ یک شعبه می‌تواند در نقش مشاور هم ظاهر شود و فعالیتش را ادامه دهد.