۴۰ سال است با مشکل کسری بودجه مواجه هستیم

به گزارش پایگاه خبری توسعه تعاون، مراسم تجلیل از صادرکنندگان نمونه استان تهران برای پنجمین سال پی در پی، صبح امروز در سالن همایش های کتابخانه ملی از سوی اتاق تهران برگزار شد. در این مراسم مسعود خوانساری رئیس اتاق تهران با خوش آمدگویی به استاندار تهران، مسئولان وزارت صمت و رئیس اتاق ایران و البته صادرکنندگان حاضر در جلسه گفت: «اینکه باوجود همه مشکلاتی که اقتصاد ایران درگیر آن است؛ صادرکنندگان کشور توانسته اند صادرات انجام دهند کاربزرگی صورت گرفته و باعث افتخار ما و کشور است. صادرات هم بخشی از اقتصاد کشور است و ما اگر بتوانیم چالش های اقتصادی را حل کنیم، مشکلات صادرات هم که جزیی از آن است، حل خواهد شد.

خوانساری گفت:« در 40 سال گذشته ما همیشه با مشکل کسری بودجه در کشور رو به رو بوده ایم و این یکی از عوامل اصلی چالش های اقتصادی در کشورماست؛ یعنی همیشه میزان درآمدهای کشور از میزان هزینه هایمان کمتر بوده است؛ اگر این اتفاق برای یک بنگاه یا خانواده رخ دهد؛ بعد از یکی، دوسال آن خانواده یا بنگاه بی خانمان شده یا ورشکسته می شوند اما برای دولت ها چنین اتفاقی رخ نمی دهد؛ زیرا دولت ها روز به روز از ذخایر و منابع کشور استفاده می کنند و این منابع به انتها می رسد و به دنبال آن هر سال مردم فقیر و فقیرتر می شوند؛ ولی ورشکستگی برای دولت مفهورم ندارد. متاسفانه فکر نمی کنم سالی را در 40 سال گذشته داشته باشیم که بودجه کشور بدون کسری بسته شده باشد و کسری یعنی ما می خواهیم آن بخش کمبود منابع را از چاپ پول تامین کنیم و این کار یعنی دست کردن در جیب مردم و در پی آن افزایش قیمت ها و تبعات دیگری که به دنبال آن اتفاق می افتد.»

رئیس اتاق تهران در ادامه گفت:« بسیاری از کشورها تلاش می کنند در شرایطی که با تورم رو به رو می شوند آن را به نحوی حل کنند. بعضی از کشورها مثل چین حتی از عمد سعی می کنند که ارزش پول خودشان را پایین نگهدارند تا بتوانند از مزیت صادراتی بهره ببرد و صادراتشان را توسعه دهند. چین با همین سیاست و برنامه توانسته است تمام بازارهای صادراتی جهان را به دست بیاورد و شاید یکی از اصلی ترین دعواهای اقتصادی آمریکا و چین برسر همین ماجرا باشد که چین اجازه نمی دهد ارزش واقعی یوان بروز کند و همیشه ارزش یوان را پایین نگه می دارد. کشور دیگری که می توانم مثل بزنم، ترکیه است که در سال گذشته میلادی به خاطر مشکلات اقتصادی که داشت با تورم بالایی رو به رو شد اما از این موقعیت توانست به خوبی استفاده کند و درآمدهای صادراتب را به 220 میلیارد دلار برساند که در تاریخ این کشور بی سابقه بود، درواقع ترکیه توانست از چالش تورمی که رخ داد بهترین بهره را ببرد و صادرات را افزایش دهد. اما ما متاسفانه در کشور نمی توانیم تهدیدها را به فرصت بدل کنیم و چون جزیره ای عمل می کنیم نمی توانیم به موفقیت برسیم. برای مثال در سال 1397 دیدیم که قیمت ارز به یکباره شروع به افزایش کرد و ما در عوض اینکه ببنیم صادرکنندگان چه مشکلاتی دارند و موانع را از پیش روی صادرات و صادرکنندگان رفع کنیم، متاسفانه شروع به برخورد با صادرکنندگان کردیم، بگیر و ببند انجام دادیم و بخشنامه های متعدد پشت هم صادر کردیم؛ فکر می کنم در طول 2 سال بخشنامه هایی که بانک مرکزی، وزارت صمت و دستگاه های دیگر مربوطه صادرکردند به 200 عدد می رسید و این شد که عملا نه تنها نتوانستیم صادرات را رشد و افزایش دهیم که شاهد کاهش صادرات بودیم و موقعیت بسیار خوبی را از دست دادیم.»

مسعود خوانساری با اشاره به اینکه دولت و اقتصاد ایران نفتی است، گفت:« دولت به دلیل درآمدهای نفتی و اقتصاد نقتی خود را بی نیاز از بخش خصوصی و مردم می داند. متاسفانه دولت چون خود تولید ارز می کند خود را بی نیاز از مردم، بخش خصوصی و صادرکنندگان می بیند و تنها در مواقعی که مشکل پیدا کند شاید به این بخش ها مراجعه شود. ما در سال 1384 تا 1392 نزدیک 700 میلیارد دلار ارز داشته ایم و در همین دوره بیشترین میزان واردات را شاهد بودیم؛ یادم هست که قیمت موز تقریبا نصف قیمت سیب درختی بود؛ یعنی اینکه ما سوبسید می دادیم به تمام کالاهایی که از خارج وارد می شد؛ چرا چون دولت ارز داشت و ارز را به قیمت خیلی پایین در بازار عرضه می کرد و از خلال دندان تا سنگ قبر همه چیز از چین وارد می شد.»

او ادامه داد:« در اقتصاد ایران دولت ها وقتی درآمد نفتی بالا و ارز دارند آن را خرج و در بازار ارزپاشی می کنند بدون اینکه تورم داخلی را در نظر داشته باشد و وقتی که با مشکل ارز رو به رو می شود به دنبال چاپ پول می روند و از یک طریق دیگر تورم ایجاد می کند. وقتی ارز نداریم چاپ پول صورت می گیرد و رکود رخ می دهد و وقتی ارز داریم بیماری هلندی بروز می کند، یعنی دولت ارز وارد بازار می کند و تورم هم هست و مشکلات مضاعف می شود.»

خوانساری با اشاره به اینکه صادرات را باید جزیی از اقتصاد کشور ببینیم، می گوید:« ما در سال هایی شاهد بودیم که صادرات خدمات فنی و مهندسی به حدود 5 تا 6 میلیارد دلار رسید و امروز فکر می کنم این عدد کمتر از 200 تا 300 میلیون دلار باشد؛ باید بررسی کنیم که چرا این اتفاق رخ داده است؟»

او با بیان اینکه یکی از مخربترین اقداماتی که دولت ها انجام می دهند قیمت گذاری دستوری است، ادامه داد:« تولید کننده با هزینه های بالا تولید را انجام می دهد ولی به او می گویند که باید با قیمت پایین کالای تولید شده را بفروشد. همین اتفاق را درباره ارز هم از سال 1397 تا 1400 شاهد بودیم؛ به صادرکنندگان می گفتند تو باید ارز خود را در سامانه نیما بفروشی به قیمت 20 تا 25 درصد زیر قیمت و این را به واردکننده بدهی و واردکننده جنس را وارد کند و با هر قیمتی که دوست دارد در بازار بفروشد. این تصمیماتی غیرمنطقی و خلق الساعه ای که مرتب گرفته می شود ضربه سنگینی به اقتصاد کشور وارد کرده و می کند.»

او با طرح این پرسش که کشورما چه چیزی کمتر از ترکیه دارد؟، گفت:« ترکیه ای که نه نفت و نه منابع عظیم معدنی همچون کشور ما دارد در سال گذشته میلادی 220 میلیارد دلار درآمد صادراتی داشته است و بعد ما که دومین ذخیره گاز جهان را داریم متاسفانه شاهد قطعی گاز و برق در تابستان و زمستان هستیم.»

او با اشاره به تیم جوانی که در سازمان توسعه تجارت مستقر شده است، گفت:« در دو، سه ماه گذشته سازمان توسعه تجارت انصافا اقدامات خوبی را انجام داده است و انشالله این عملکرد را در ادامه هم شاهد باشیم و بتوانند با دیگر دستگاه ها از جمله بانک مرکزی و... هم یک هماهنگی ایجاد کنند تا اگر می خواهند سیاستگذاری انجام دهند به نحوی باشد که همه جنبه کار، صادرات، واردات و... با هم و در دورن یک پکیج اقتصادی دیده شود.»

رئیس اتاق تهران گفت:« کشور ایران در هر زمینه ای می تواند حرف اول را در منطقه و حتی جهان بزند. در بحث گردشگری، منابع و ذخایر، نیروی جوان، نیروی نخبه و... ایران شرایط ویژه ای دارد و نباید وضعیت ما به شکل کنونی باشد. قطعا ایران باید جزو کشورهای سرآمد جهان باشد. زمانی ما جز 20 اقتصاد برتر جهان بودیم ولی حالا با کاهش درآمدها به رتبه 40، 50 رسیده ایم. امیدوارم با تلاش و حضور صادرکنندگان، فعالان اقتصادی و مسئولان جوان شرایط تغییر کند و سال های خوبی را برای کشور در پیش داشته باشیم.»