شنبه, ۲۰ آذر ۱۴۰۰
۱۰:۵۱
۱۱۵
طبقه بندی:
اقتصاد کلان
به گزارش پایگاه خبری توسعه تعاون، تا زمانی که با تورم فزاینده روبرو هستیم، نرخ ارز پایین نخواهد آمد، به بیان دیگر صرف اینکه حتی اگر برجام احیا شود، انتظار داشته باشیم نرخ دلار با کاهش چشمگیری روبرو شود، به نظر نمی‌رسد چنین اتفاقی رخ دهد، شاید یک شوک موقت و کوتاه مدت به بازار وارد شود، اما اگر عوامل بنیادی بهبود پیدا نکنند، نرخ ارز همچنان صعودی خواهد بود.
از نگاه تحلیلگران بازار ارز درصورتی که دلار بالای خط ۳۰ هزارتومانی باقی بماند، احتمال افزایش قیمت بیشتر نیز در بازار ارز وجود دارد. با این حال، شمار دیگری از فعالان باور دارند که بازار پس از مذاکرات دچار نوسانات هیجانی شده است و با برقراری آرامش در بازار، اسکناس آمریکایی به وضعیت تعادل زیر مرز ۳۰هزار تومانی بازخواهد گشت.
رشد دلار در سایه ابهامات برجام
وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه عوامل بنیادی و ریشه ای موثر در ارز طی این روز‌ها با تغییر مواجه نشده‌اند، گفت: در هفته‌های اخیر هیچ اتفاق خاصی در حوزه اقتصاد کلان رخ نداده که بخواهیم انتظار داشته باشیم قیمت دلار اینچنین با افزایش روبرو شود، بلکه تحت تاثیر افزایش نا‌اطمینانی‌ها و افزایش انتظارات تورمی، ارز با رشد مواجه شده است.
وی افزود: به بیان دیگر اتفاقاتی که در مذاکرات برجام رخ داد و همچنین مخابره اخبار منفی علت اصلی افزایش نرخ دلار به حساب می‌آید، از سویی تمام شواهد حاکی از آن است که مذاکرات احتمالاً ۴ تا ۵ ماه به طول خواهد انجامید و ممکن است طی این مدت اخبار متفاوتی از گفتگو‌ها بیرون آید، بنابراین احتمالا دلار با نوسانات بیشتری نیز روبرو شود.
شقاقی با اشاره به اینکه بانک مرکزی باید مدیریت موثری بر بازار ارز اعمال کند، اظهار داشت: اگر قرار باشد بازار به حال خود رها شود، قطعاً این وضعیت هیجانی همچنان ادامه خواهد داشت که منجر به رشد بیشتر قیمت‌ها می‌شود، بنابراین باید بانک مرکزی بتواند انتظارات تورمی را مدیریت کند تا بازار کنترل شود، در حال حاضر نیز با توجه به اینکه دلار مقاومت روانی ۳۰ هزار تومان را شکسته، این عدد تبدیل به یک حمایت شده، به طوری که پایین آمدن قیمت دلار به زیر ۳۰ هزار تومان بسیار مشکل است.
این اقتصاددان اضافه کرد: در حال حاضر عواملی نظیر شرایط اقتصاد ایران و اقتصاد بین الملل، قیمت جهانی نفت، میزان صادرات نفت و مشتقات نفتی، میزان صادرات غیرنفتی، مدیریت انتظارات تورمی و تعیین تکلیف برجام همگی از جمله عواملی هستند که بر روی آینده نرخ ارز بسیار اثرگذار خواهند بود، از سوی دیگر مدیریت بانک مرکزی و پاسخگویی به نیاز‌های ارزی نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
وی تاکید کرد: در حال حاضر مهم‌ترین چیزی که باید به آن توجه شود، حکمفرمایی آرامش بر بازار است که این موضوع نیاز به کنترل انتظارات تورمی دارد، زیرا در صورتی که این انتظارات افزایش پیدا کند، بسیار سخت خواهد بود که ترمز رشد قیمت دلار کشیده شود، به طوری که دلار می‌تواند همچنان به رشد خود ادامه دهد.
دلایل متنوع رشد بهای دلار
ساسان شاه‌ویسی کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه دلایل بسیار متنوعی در افزایش نرخ دلار تاثیر گذار بوده، گفت: در وهله اول اگر به منحنی تقاضای دلار در روز‌های منتهی به ژانویه نگاه کنیم، متوجه می‌شویم هم در داخل و هم در خارج به دلیل مسافرت‌ها و ضرب الاجل‌هایی که برای واردات ایجاد می‌شود، تقاضا برای دلار به صورت اسکناس بالا می‌رود و همین موضوع باعث افزایش تقاضا و به تبع آن رشد قیمت می‌شود، این موضوعی است که در سال‌های مختلف دائما تکرار شده است.
وی افزود: در وهله دوم نیز ارزش جهانی دلار طی چند روز گذشته چالش‌برانگیز شده که این موضوع در کاهش قیمت طلا و ارز دیجیتال خودنمایی کرده است، از سوی کاهش ۱۱ دلاری قیمت نفت نیز را در همین راستا می‌تواند در نظر گرفت، در وهله سوم نیز تعاملات منطقه‌ای با کشور‌های همسایه و گفتگو‌های بین المللی که در قالب مذاکرات برجام نیز دیگر موضوعی است که در تعیین قیمت ارز تاثیرگذار است.
شاه‌ویسی با اشاره به اینکه بر اساس برنامه چهارم و پنجم توسعه پنج ساله نرخ ارز باید به صورت مدیریت شناور ارزی تعیین شود، اظهار داشت: تنها در سال اول دولت یازدهم نرخ ارز به این صورت تعیین شد، اما بعد از آن متاسفانه دولت به سرکوب نرخ ارز روی آورد که بعد از چند سال با فشرده شدن فنر نرخ ارز، قیمت دلار در سال ۹۷ ظرف مدت کوتاهی چند برابر شد، بنابراین به هیچ عنوان نباید نرخ ارز سرکوب شود، بلکه بانک مرکزی باید بازار را مدیریت و کنترل کند.
این کارشناس مسائل اقتصادی اضافه کرد: از سویی بین مفهوم کنترل ارز با مسئله سرکوب نرخ ارز تفاوت زیادی است، بنابراین باید نرخ ارز مدیریت شود، بر اساس مدیریت شناور ارزی، با توجه به احکامی که در برنامه‌های توسعه‌ای کشور وجود دارد، این درحالیست که برخی انتظار دارند دولت در بازار ارز به صورت کامل مداخله کند که از طریق این مداخله، یک نرخ تثبیت شود و آن‌ها در سطح خرد و کلان بتوانند به منافع خود دست یابند، که این مسئله نیز در افزایش نرخ ارز موثر است.
وی ادامه داد: همچنین باید به این نکته توجه کرد که بخشی از وضعیتی که در بازار ارز رخ داده، در اختیار بانکی مرکزی و یا حتی دولت نیست، زیرا طی چند ماه اخیر با توجه به ناآرامی‌هایی که در افغانستان به وجود آمد، بازاری که ورودی ارز برای ایران به حساب می‌آمد، یعنی بازار دلار هرات، تعطیل شد و این رابطه برعکس شد و تقاصای اسکناس دلار نیز از سوی افغانستانی‌ها به ایران منتقل شد و این بازار تبدیل به خروج ارز شد، همچنین در مورد عراق نیز چنین موضوع وجود دارد، با توجه به اعلام نخست‌وزیر عراق مبنی بر اینکه تا زمانیکه آمریکا ذخایر ارزی این کشور را در اختیار دولت عراق ندهد، آن‌ها نمی‌توانند، کاری بکنند، نیاز ارزی عراق نیز اضافه شد و همین موضوع باعث بالا رفتن تقاضا در بازار و به دنبال آن افزایش قیمت‌ها شد.
