تامین کسری بودجه ۱۴۰۰ یک ششم سال قبل

به گزارش پایگاه خبری توسعه تعاون، مرحله ششم از برگزاری حراج اوراق بدهی نیز گذشت و بورسی ها پس از چهار هفته سرانجام راضی به خرید اوراق شدند. مجموع اوراق فروخته شده در این موعد معادل با هزار و 580 میلیارد تومان بوده که رکورد حجم فروش در سال جاری بوده است.

مهمترین هدف از برگزاری بازار اولیه حراج اوراق بدهی تامین کسری بودجه دولت است. در این بازار نهادهای تامین سرمایه و بانکها به خرید اوراق بدهی از دولت می پردازند. این بازار به صورت هفتگی برپا شده و بانک مرکزی به عنوان کارگزار، نقش ناظر بر این بازار را دارد.

ازآنجا که در این مسیر از تامین کسری بودجه، چاپ پولی در کشور صورت نم گیرد می توان این نحوه ازدرآمدزایی دولت را مسیری ضدتورمی دانست. بنابراین هرچه رونق این بازار بیشتر باشد از رشدتورم جلوگیری بیشتری به عمل می آید.

درهمین خصوص بنابرگزارش بانک مرکزی از حجم معاملات دراین حراج مجموعا در هفته اخیر، هزار و 580 میلیارد تومان اوراق توسط دولت فروخته شده که در مقایسه با هفته های دیگر سال جاری رکورد بیشترین میزان معاملات به حساب می آید.

با این وجود سه نکته مهم وحود دارد که هنوز خیر از رکود در این بازار می‌دهند.

نکته نخست: کاهش 85 درصدی فروش اوراق در بازه سالانه

درسال 1399 که نخستین سال برپایی حراج اوراق بود بانکها و بورسی ها درابتدای شکل گیری این بازار نقش به مراتب بیشتری را نسبت به سال جاری بازی کرده اند.

در همین رابطه آمارهای بانک مرکزی نشان میدهد در موقعیت مشابه در سال گذشته 4 هزار و 741 میلیارد تومان اوراق به فروش رفته است. این حجم در مقایسه با مرحله ششم سال جاری تنها 33.3 درصد میزان فروش در سال 99 بوده است.

مجموع هفتگی اوراق نیز در پایان هفته ششم نشاندهنده آن است که در سال 99 دولت معادل با 28 هزار و 541 میلیارد تومان از کسری بودجه را از این مسیر تامین کرده است. این رقم در سال جاری برابر با 4 هزار و 377 میلیارد تومان بوده که تنها 15.34 درصد فروش اوراق درسال گذشته به حساب می آید.

به عبارت دیگر استقبال خریداران از این بازار به مراتب درجات پایین تری نسبت به سال قبل داشته است.

نکته دوم: عدم تمایل بورس به مشارکت در خرید اوراق

در بررسی جز به جز آمارهای خرید در هفته های گذشته مشاهد میشود بانکها تا این موعد تنها راضی به خرید 3 هزار و 197 میلیارد تومان اوراق از دولت بوده اند که البته 73 درصد از کل اوراق خریداری شده، است. این در حالی است که مشارکت نهاد های تامین سرمایه درخرید برابر با هزار و 180 میلیارد تومان بوده که تقریبا یک سوم فعالیت بانکها در این مدت است. دلیل این رخداد عدم تمایل بورسی ها به خرید اوراق در چهار هفته قبل بوده است. این در حالی است که در سال گذشته این اتفاق بی سابقه بوده است.

جذابیت خرید این اوراق به نرخ سود و تاریخ سررسیدی وابسته است که در زمان عرضه اوراق معرفی می شود.این نرخ اکنون در محدوده 21 درصد ثبت شده است.

نکته سوم: جذابیت از دست رفته

در اوراق عرضه شده برای فروش در 6 هفته گذشته تنها نام سه مورد به چشم می خورد.« آراد 85»، « اراد 86» و «اراد 87». اما تنها خریدی که در هر شش هفته انجام شده، مربوط به اراد 85 بوده است. چرا؟

برای مشتریان هر چه نرخ سود بالاتر باشد و تاریخ سررسید آن نزدیک تر، قدرت نقدشوندگی بیشتر بوده و خریداران تمایل بیشتری برای مشارکت در این دادو ستد دارند. نکته مهم آنجاست که در حالی نرخ سود اوراق هفته ششم در محدوده 21 درصد قرار داشته که بیشترین رکورد نرخ سود در مراحل مشابه سال گذشته 17.8 درصد بوده است. پس چرا باوجود بالا رفتن نرخ سود هنوز تنها 15 درصد از حجم آن موقع خریداری شده است؟

کلید اصلی حل این معما در دست قدرت نقدشوندگی اوراق است. در اوراق خریداری شده تنها اراد 85 معامله شده است. این اوراق کمترین تاریخ سررسید را بین دیگران داشته و این نشان می دهد موعد نقدشوندگی برای مشتریان اکنون از اهمیت بیشتری برخوردار بوده است.

از سویی نرخ سود بالای 21 درصد نیز با توجه به تورم انتظاری مشتری ها آنقدر بالا نبوده که آنها را راضی به خرید اوراق کند. چرا که اگر مشتریان تصور کنند تورم قرار است در سال های دیگر روند صعودی داشته باشد با این نرخ راضی به خرید نمی شوند.

باوجود این مسائل عملیات این هفته سیگنال های مثبتی را از حجم مشارکت داده است.

طبق آمارها رشدتجمعی کل اوراق فروخته شده 56.5 درصد بوده و پس از هفته دوم این بالاترین رشد در حجم معاملات بوده است. روند صعودی رشد تجمعی در خرید اوراق نشان میدهد احتمالا تورم انتظاری در خریداران کاهشی تر شده که بدون تغییر زیاد در نرخ سود ، حجم معاملات مسیری فزاینده را اتخاذ کرده است.