سود مشارکتی گروهی، حاصل توسعه تعاونی است

آنچه در این میان حائز اهمیت است این است که عمدتا کشورهای سوسیالیستی که دنبال کاهش فقر و نابرابری هستند از روش گسترش تعاونی‌ها استفاده می کنند، به این دلیل که که تعداد زیادی از افراد جامعه در سود حاصله از مشارکت در بخش تعاون بهره مند می شوند، لذا تعاونی‌ها نقش بارزی در کاهش نابرابری نسبت به روش های سرمایه داری در اقتصاد دارند.

با توجه به اینکه قانون اساسی ایران در اوایل پیروزی انقلاب به نگارش درآمد و عمده شعارهای انقلابی آن زمان دلالت بر کاهش نابرابری و ارتقای کیفیت زندگی دهک‌های پایین جامعه یا مستضعفین داشت، تعاونی‌ها در محور توجه قرار گرفتند. به طوری که اصل 44 قانون اساسی به دولت اولین جایگاه و به تعاونی‌ها دومین جایگاه در اقتصاد را داده، یعنی بخش خصوصی بعد از تعاونی ها در ردیف اعتنا قرار می‌گیرد.
با آنکه مشخص است شکل‌گیری و گسترش تعاونی‌ها می‌تواند به کاهش نابرابری و مشارکت خرد پس اندازها در فرایند تولید و سرمایه گذاری کمک شایان توجهی کند، اما متاسفانه به دلایل زیادی، این موضوع از دستور کار خارج شد به طوری که امروز تعاونی ها در توسعه اقتصاد نقش بسیار کمرنگی دارند.
به رغم اینکه حتی مدتی وزارتخانه‌ای به نام تعاون دایر شد و وام های قابل توجهی به تعاونی‌ها پرداخت گردید و مشوق های خوبی برای گسترش تعاونی ها اعطا شد، اما تجربه نشان داده در ایران بر روی کار گروهی و فعالیت های مشترکی که سود مشترکی به همگان برساند زیاد کار نشده است. تجربه نشان داده، مسئولان نتوانستند در خصوص مزایای توسعه تعاون که می‌تواند نقش برجسته‌ای درکاهش نابرابری و فقر داشته باشد برای مردم سخن بگویند و اذهان عمومی را به این سمت و سو بکشانند.
آنچه در این موضوع حائز اهمیت است تبیین کارکردهای بسیار مطلوب توسعه تعاونی است که تاکنون جدی گرفته نشده، شاید هم مسئولان به اهمیت این موضوع چندان واقف نیستند که نتوانسته اند آن را در اذهان عمومی نهادینه کنند که تعاونی‌ها متناسب با اهداف جمهوری اسلامی و نص صریح قانون اساسی شکل نگرفته است.
برای گسترش تعاونی‌ها در کنار اقدامات سخت افزاری مثل اعطای وام، به نظر می‌رسد لازم است تا بر فعالیت‌های نرم‌افزاری مثل آموزش، تبلیغات و فعالیت‌های فرهنگی که مردم را به حضور در فعالیت‌های مشار‌تی و پذیرش تعاونی‌ها دعوت می‌کنند کار کنیم تا به تدریج اختلاف نظرها از طریق صحبت کردن و توافق کردن بر روی این موضوع به نتیجه برسد، چرا که کار کردن تک بعدی سخت افزاری روی راه‌اندازی تعاونی‌ها و توسعه تعاونی‌ها نتیجه مثبتی نمی‌دهد. به طوری که دوباره در مسیری قرار می‌گیریم که نابرابری را تشدید کرده و عده کمی از منافع تولید منتفع می شوند.